KÖPEK BALIKLARI

Köpekbalıkları binlerce yıldır Akdeniz’in ve farklı denizlerin ve kültürlerin önemli parçaları. Akdeniz'de yaşayan köpekbalığı ve vatoz türlerinin yarısından fazlası tehdit altında ve neredeyse bu türlerin üçte biri tükenme seviyesine kadar avlandı. Yapılan araştırmalara göre, deniz avcılarının endişe verici durumları, denizel yaban hayatı aşırı avlanma ile azalmış olan Akdeniz'in sağlığının kötüye gittiğinin bir işareti.

Aşırı avlanma, Akdeniz köpekbalıkları ve vatozları için en büyük tehdit olmakla birlikte her boyutta balıkçılık faaliyeti bunu etkilemekte. Bazı türler doğrudan avlanıp pazara girerken geri kalanlar ise hedef dışı olarak balıkçı ağlarına takılıp zarar görüyorlar. Akdeniz’de trol ağlarına yakalanan 60'tan fazla tür kaydedilirken, bazı bölgelerde paraketelere takılan köpekbalıkları ve vatozlar toplam avın üçte birinden fazlasını temsil etmekte.
Avlanmaya ilaveten, diğer tehditler de Akdeniz'deki köpekbalıklarının durumunu giderek daha da kötüleştirmekte. Bunlar arasında plastik kirliliği yani köpekbalıklarının plastikleri yutması veya hayalet ağlar gibi plastik atıklara takılması ve deniz ürünleri dolandırıcılığı da bulunmakta.

 

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?

Köpekbalıkları korunmasız canlılar ve azalan popülasyonlarını geri kazanmak için çok büyük mücadeleler vermeleri gerekiyor. Yavaş büyümeleri ve olgunlaşmaları, uzun süreli hamilelik dönemlerinden sonra ise çok az sayıda yavru dünyaya getirmeleri aşırı avlanmanın sonucunda köpekbalıklarının tahrip olan popülasyonlarının yenilenememesi anlamına geliyor.

Kıkırdaklı balıklar; köpekbalıklarını, kemane ve çarpan balıklarını, vatozları, irinaları, folya balıklarını, deniz kartallarını ve sıçan balıklarını kapsayan, iskeletleri tamamen kıkırdaktan oluşmuş olan balıklardır.

• 34,000’den fazla türle kemikli balıklar tür çeşitliliği açısından büyük bir üstünlüğe sahipken, bugün için 1,282 türle temsil edilen kıkırdaklı balıkların (köpekbalıkları, vatozlar, İrinalar, tırpanalar, folyalar vs.) 536’sı köpekbalığı türlerinden oluşuyor.
• Türk sularında bugüne kadar tespit edilmiş tür sayısı ise 74. 

391 tür tükenme tehdidi altında yaşıyor!

• Bu rakam toplam tür sayısının %32.6’sına karşılık geliyor...
• Her 3 türden 1’i her an tükenebilir!
• Bu tükenişin yaklaşık %70’inden tek başına aşırı avcılık sorumlu!

Artık biz de kıkırdaklı balıklarımızı koruyoruz:
Ülkemizde 5/1 Numaralı Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığının Düzenlenmesi Hakkında Tebliğin ilgili maddeleri gereğince 21 kıkırdaklı balık türü koruma altındadır.

Birlikte neler başardık?

• MedBycatch Bölgesel Projesi kapsamında, bölgesel ve yerel proje ortakları, ulusal odak noktaları, ilgi grupları ve balıkçıların işbirliğiyle, pilot alanlarda hedef dışı avlanan köpek balıklarının oranlarını belirleme ve av araç ve gereçlerinde seçiciliğe yönelik deneme çalışmalarını yürüttük.
• Tarım ve Orman Bakanlığı, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan tebliğlere köpek balıklarının korunması ile ilgili yeni türler eklenmesi için tavsiyeler ilettik.
• Gözüm Doğada mobil uygulamamıza köpekbalıkları modülünü ekledik.
• Vatandaşların ve diğer ilgi gruplarında hızla tükenen köpekbalıkları ile ilgili farkındalık oluşturmak amacıyla sosyal medya yoluyla farkındalık çalışmalarımıza devam ediyoruz.